Sơ lượt về Phục Truyền Luật Lệ Ký – Lời dặn dò cuối cùng của Môi-se
Sách Phục Truyền Luật Lệ Ký là cuốn thứ năm và cũng là cuốn cuối cùng trong Ngũ Kinh (năm sách đầu tiên của Kinh Thánh). Đây là bài diễn thuyết cuối cùng của Môi-se, khi ông tóm lược lại luật pháp của Đức Chúa Trời và khuyến khích dân Y-sơ-ra-ên trung tín trước khi họ bước vào Đất Hứa.
Tên gọi “Phục Truyền” có nghĩa là lặp lại luật pháp, vì sách này nhắc lại các điều răn đã được ban bố trong Xuất Ê-díp-tô Ký, Lê-vi Ký và Dân Số Ký. Tuy nhiên, Phục Truyền Luật Lệ Ký không chỉ đơn thuần nhắc lại luật lệ, mà còn nhấn mạnh tình yêu, sự trung tín và trách nhiệm của dân Y-sơ-ra-ên trong giao ước với Đức Chúa Trời.
Bối cảnh của Phục Truyền Luật Lệ Ký
Sau 40 năm lang thang trong hoang mạc, dân Y-sơ-ra-ên cuối cùng cũng đến ranh giới của Đất Hứa, ngay bên kia sông Giô-đanh. Thế hệ cũ đã qua đời do bất tuân, và thế hệ mới cần được nhắc nhở về giao ước của Chúa.
Môi-se, người lãnh đạo họ suốt 40 năm, không được phép vào Đất Hứa vì lỗi lầm của ông tại Hô-rếp (Dân Số Ký 20:12). Vì vậy, trước khi qua đời, ông đã truyền lại những lời dặn dò quan trọng để giúp dân sự sống đúng với ý muốn của Đức Chúa Trời khi họ vào vùng đất mới.
Nội dung chính của Phục Truyền Luật Lệ Ký
Sách này có thể chia thành ba bài diễn thuyết chính của Môi-se:
1. Nhắc lại lịch sử và bài học (chương 1-4)
- Môi-se tóm tắt hành trình từ Ai Cập đến Đất Hứa, nhấn mạnh những sai lầm của thế hệ trước.
- Ông nhắc dân sự rằng thành công của họ phụ thuộc vào sự vâng lời Đức Chúa Trời.
2. Nhắc lại luật pháp và giao ước (chương 5-26)
- Môi-se lặp lại Mười Điều Răn (Phục Truyền 5).
- Ông nhấn mạnh Đức Chúa Trời là duy nhất và yêu cầu dân sự yêu kính Ngài hết lòng (Phục Truyền 6:4-5 – câu Shema nổi tiếng).
- Luật pháp về sự thờ phượng, công lý, và cách đối xử với người khác được nhắc lại.
3. Phước lành và sự rủa sả (chương 27-30)
- Nếu dân Y-sơ-ra-ên vâng lời, họ sẽ nhận được phước lành.
- Nếu họ bất tuân, họ sẽ phải chịu hình phạt và bị lưu đày.
4. Những lời cuối cùng của Môi-se và cái chết của ông (chương 31-34)
- Môi-se chuyển giao quyền lãnh đạo cho Giô-suê.
- Ông hát một bài ca cảnh báo dân sự về tương lai.
- Sau khi ban phước cho 12 chi phái, Môi-se qua đời trên đỉnh Nê-bô, nơi ông có thể nhìn thấy Đất Hứa nhưng không thể vào.
Ý nghĩa thần học của Phục Truyền Luật Lệ Ký
🔹 Lời kêu gọi vâng lời: Phục Truyền Luật Lệ Ký nhấn mạnh rằng sự vâng lời mang lại phước lành, và sự bất tuân dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
🔹 Giao ước với Đức Chúa Trời: Dân Y-sơ-ra-ên không chỉ là một quốc gia, mà là dân tộc được chọn, có một giao ước đặc biệt với Chúa.
🔹 Tình yêu của Đức Chúa Trời: Dù có những luật lệ nghiêm khắc, Phục Truyền Luật Lệ Ký cũng bày tỏ rằng Chúa yêu dân sự và muốn họ sống trong sự thịnh vượng.
🔹 Nhìn về tương lai: Dù cảnh báo về sự lưu đày nếu dân sự bất tuân, sách này cũng dự báo rằng Chúa sẽ phục hồi họ nếu họ ăn năn.
Các câu hỏi thường gặp về Phục Truyền Luật Lệ Ký
Tại sao Môi-se không được vào Đất Hứa?
Môi-se đã không làm theo đúng lời dặn của Đức Chúa Trời tại Hô-rép – thay vì nói với vầng đá để nước chảy ra, ông đã đập vào nó (Dân Số Ký 20:8-12). Vì vậy, ông chỉ có thể nhìn thấy Đất Hứa từ xa trước khi qua đời.
Câu Shema trong Phục Truyền 6:4-5 có ý nghĩa gì?
Shema là một trong những câu quan trọng nhất trong Kinh Thánh:
📖 “Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai. Ngươi phải hết lòng, hết ý, hết sức kính mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi.” (Phục Truyền 6:4-5)
Câu này khẳng định sự độc nhất của Đức Chúa Trời và yêu cầu dân sự yêu kính Ngài hết lòng, hết linh hồn và hết sức lực. Chúa Giê-xu cũng trích dẫn câu này khi nói về điều răn lớn nhất (Mác 12:29-30).
Phước lành và sự rủa sả trong Phục Truyền Luật Lệ Ký có còn áp dụng ngày nay không?
Dù những điều luật cụ thể dành cho dân Y-sơ-ra-ên, nguyên tắc vâng lời Chúa dẫn đến phước lành và bất tuân dẫn đến hậu quả vẫn đúng cho mọi thời đại.
Phục Truyền Luật Lệ Ký có liên hệ gì với Chúa Giê-xu?
Chúa Giê-xu đã trích dẫn Phục Truyền 8:3 khi bị cám dỗ trong đồng vắng:
📖 “Người ta sống chẳng phải chỉ nhờ bánh mà thôi, song nhờ mọi lời nói ra từ miệng Đức Giê-hô-va.” (Ma-thi-ơ 4:4)
Điều này nhấn mạnh rằng sự sống thật đến từ lời của Đức Chúa Trời, không chỉ từ nhu cầu vật chất.
Kết luận
Sách Phục Truyền Luật Lệ Ký là lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của đức tin, sự vâng lời và tình yêu với Đức Chúa Trời. Nó không chỉ là một bộ luật, mà còn là một lời kêu gọi sống theo đường lối của Chúa để nhận được phước hạnh.
Khi đọc sách này, chúng ta được nhắc nhở rằng Chúa luôn thành tín với lời hứa Ngài, nhưng chúng ta cũng có trách nhiệm sống một đời sống yêu kính và vâng lời Ngài. 🙏📖
